Hoe inclusief is de stedelijke fietswildwest?

Jarenlang fietste ik soepel door de stad. Maar de laatste jaren merk ik steeds vaker dat de grote drukte op de fietspaden het fietsen ingewikkelder heeft gemaakt. Door een toegenomen aantal verkeersdeelnemers en door ‘ervaren drukte’ mede als gevolg van e-bikes. Het zou helpen als al die fietsers zich goed aan de verkeersregels zouden houden, maar ‘het recht van de snelste’ voert op het fietspad vaak de boventoon. Mijn moeder die nog goed uit de voeten kan op de fiets in haar woonplaats in het oosten des lands heeft besloten dat zij het te druk vindt in ‘de grote stad’ om daar nog te fietsen. Zij is niet de enige. Als ik er op ga letten valt het me op dat ik maar weinig ouderen zie fietsen in de stad. Naast ouderen zijn het kinderen voor wie fietsen steeds meer buiten beeld lijkt te raken. Veel stedelijke fietsroutes zijn voor hen gevaarlijk geworden.

De nadelen van de drukte worden door velen gevoeld. Uit onderzoek in opdracht van de gemeente Utrecht blijkt dat bijna 90 procent van de fietsers de fietspaden in die stad te druk vindt. Bijna een kwart zegt vaak of heel vaak een andere route te fietsen om drukke plaatsen te vermijden. En sommigen haken helemaal af. Dit zijn spijtige bevindingen. Er begint een deel van de samenleving af te haken wat fietsen betreft. Het probleem zal niet kleiner worden. Momenteel vindt veel stedelijke verdichting plaats in Nederland. De komende jaren zullen we dus een behoorlijke groei van het verkeer gaan zien op de fietspaden. Fietsen, racefietsen, elektrische fietsen, speed pedelecs, bakfietsen, fatbikes, (elektrische) steps, longboards et cetera. Wat zal dit betekenen voor het fietsverkeer tijdens de drukke uren? Wordt het steeds meer een wildwest waar velen niet meer durven of kunnen fietsen?

Tot niet veel meer dan tien jaar geleden was het fietsbeleid nog vaak een ondergeschoven kindje, heb ik me eens laten vertellen door een deskundige. Sindsdien is dat veranderd. Maar de veranderingen op het fietspad gaan wel erg snel. Soms vraag ik me af of de fietsinfrastructuur hier voldoende mee in de pas loopt, of zelfs kan lopen. Zijn er infrastructurele oplossingen mogelijk of staat de inclusiviteit van het (stedelijke) fietsverkeer op het spel?

Arnoud Willemsen
Sr. Adviseur public affairs en woordvoerder Koninklijke NLingenieurs